Καλλιτέχνης vs Ερασιτέχνης
Η εμπλοκή με την καλλιτεχνική διαδικασία δεν είναι θέμα καλού ή μέτριου φωτογράφου. Προφανώς δεν είναι ούτε και θέμα μόνο ωραίων ή αδιάφορων φωτογραφιών. Είναι αποκλειστικά και μόνο θέμα έκφρασης, δηλαδή, εκφοράς σχηματισμένης γνώμης προς τα έξω, με τα εκφραστικά μέσα που παρέχει η φωτογραφική τεχνική. Και αυτό, όχι σαν κάτι προαιρετικό αλλά σαν κάτι που λειτουργεί ως αναγκαιότητα ολοκλήρωσης. Ένας ερασιτέχνης δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτό. Κολακεύεται αν συμβεί να διακρίνουν κάποιοι μιαν αξία στη δουλειά του αλλά αυτό που τον διακινεί είναι μάλλον μια διερεύνηση των δυνατοτήτων του, μια διαδικασία αυτογνωσίας και, συχνά, η ικανοποίηση που εισπράττει από αυτό. Προφανώς και δεν είναι αποκλειστικά ζήτημα ναρκισσισμού, όπως διαδίδεται συνήθως. Συμβαίνει εξίσου αν όχι συχνότερα, να πρόκειται, για ένα από τα πιο ωραία συναισθήματα που αξίζει να επιδιώξει και να νιώσει κανείς. Το έργο τέχνης, όμως, είναι άλλο πράγμα.
Το έργο τέχνης δεν είναι ούτε θέμα ευχάριστης απασχόλησης ούτε μέσο αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. Χωρίς να αποκλείεται τίποτα από αυτά για τον ίδιο τον φωτογράφο, το έργο τέχνης στοχεύει αλλού. Στοχεύει στη μέθεξη έργου και κοινού σαν μια αναγκαιότητα που η ικανοποίησή της είναι ζωτικής σημασίας, τόσο για την ύπαρξη του έργου όσο και για το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Είναι σημαντικό αυτό: ο καλλιτέχνης, με όσα υπερθετικά και αν τον πιστώσει κανείς, στην πράξη αυτό που κάνει είναι να διαμεσολαβεί με τα εκφραστικά μέσα που του παρέχει η τέχνη του για να εδραιώσει μια σχέση ανάμεσα στο έργο και στο κοινό του. Διότι ακριβώς, το έργο τέχνης είναι έκφραση και αποτέλεσμα της ανάγκης και του επείγοντος που αισθάνονται οι καλλιτέχνες να πουν κάτι, δημοσίως και με καλλιτεχνικά μέσα. Κάτι που αφορά σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ζητήματα αξιών, σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας, καθώς αυτά εκδηλώνονται ποικιλοτρόπως και αντιθετικά στο δημόσιο χώρο. Στο κάτω κάτω αυτό σημαίνει η παραδοχή πως το έργο τέχνης γεννιέται από την εποχή του, την εκφράζει και κατ’ αυτό τον τρόπο αποτελεί συστατικό που τη συγκροτεί.
Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, νομίζω πως είναι άτοπο να αντιμετωπίζουμε κάθε φωτογράφο που έχει μιαν αίσθηση της σύνθεσης και της φόρμας, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουμε όσους σηκώνουν το φορτίο για την έκφραση και τη συγκρότηση της εποχής τους, μέσα από το έργο τους. Αν μη τι άλλο, χάνουμε το νόημα της τέχνης αλλά και το σεβασμό που οφείλουμε όλοι μας και στους μεν και στους δε. Δεν είναι μήπως γεγονός πως η τέχνη ωφελείται και από τις δυο πλευρές; Χωρίς την αγάπη, την καλλιέργεια και τη συνάφεια των μεν, το έργο των δε θα ήταν δυσπρόσιτο και δύσκολο να αξιολογηθεί ως προς τη σημασία και την κρισιμότητά του. Μόνο όταν αντιληφθούμε τη θεμελιώδη διαφορά ανάμεσα στα δυο πεδία που εκδηλώνεται η αγάπη προς την τέχνη, μόνο τότε μπορούμε να συμμετέχουμε στο γίγνεσθαι της τέχνης με συνειδητό τρόπο, αποφεύγοντας τους περιττούς θορύβους και τις αναίτιες γκρίνιες… 😉