Anthropocene, Γιώργος Μαραζάκης
Σε σειρά παρουσιάσεων και συνεντεύξεων του Γιώργου Μαραζάκη μέσα στο καλοκαίρι του 2018 (iGNANT, The Eye of Photography και στο δικό μας LIFO) γνωρίσαμε την “Ανθρωπόκαινο” σειρά των φωτογραφιών του. Με δεδομένη δε και τη μόλις πρόσφατη, τον Οκτώβρη του 2018, ανάδειξη αυτής της δουλειάς στα διεθνή “Lens Culture Emerging Talent Awards 2018”, δηλαδή, ανάμεσα στις 50 πιο σημαντικές συμμετοχές από φωτογράφους 150 χωρών, είναι προφανές ότι η “Ανθρωπόκαινος” δεν είναι απλά και μόνο μια καλά στοχευμένη και επιμελημένη σειρά φωτογραφιών. Ακόμα περισσότερο, αυτή η σειρά φαίνεται να υπερβαίνει τον συρμό της ενασχόλησης του διεθνούς φωτογραφικού τύπου με την ελληνική φωτογραφία, μέσα από το πρίσμα της κρίσης. Και ενώ ο φωτογράφος επιμένει να τονίζει —πολύ σωστά— την υποκειμενικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της δουλειάς του, αυτή βρίσκει τον τρόπο να οξύνει στον καθένα τη διάθεση να δει κριτικά τον δικό του εαυτό και το ρόλο του πάνω στον πλανήτη.
Η “Ανθρωπόκαινος” (Anthropocene), ως σειρά, δεν προσεγγίζει το τοπογραφικό ζήτημα ως ξεκομμένη και επιμέρους δραστηριότητα του ανθρώπου. Αναδεικνύει συνολικά τη πολιτισμική κατάσταση που διέπει κυριαρχικά τη δράση μας και τη δυναμική της πάνω στον πλανήτη, καθώς αυτή επηρεάζει τη μορφή και τη λειτουργία του με τρόπο σχεδόν αμετάκλητο. Η λεπτομέρεια που διαχωρίζει τη δουλειά του Μαραζάκη από μια περιβαλλοντολογική διακήρυξη είναι η αίσθηση του “αυτοάνοσου”: η αυτοκαταστροφικότητα που εμπεριέχεται στον πολιτισμό μας! Η δράση μας δεν προξενεί πλέον απλές αμυχές στο σώμα του πλανήτη αλλά μόνιμες αναπηρίες. Ακόμα και αν κάτι σταματήσει την αυτοκαταστροφική δυναμική του σύγχρονου πολιτισμού, θα πορευτούμε υποχρεωτικά με τις συνέπειες του κακού που έχουμε προξενήσει.
Η ψυχρή ομορφιά και η αυστηρή φόρμα των εικόνων αυτής της σειράς, από τη μια μαγνητίζει και από την άλλη κρατά σε απόσταση τον θεατή, ακριβώς όπως όταν κοιτάμε τις εικόνες μνημείων μιας καταστροφής. Πίσω από την ομορφιά της αυστηρής φόρμας βλέπουμε ένα κακό που έχει συντελεστεί και είναι κατά πάσα πιθανότητα μη αναστρέψιμο, οριστικό. Σε πολλές από αυτές τις εικόνες έχω την αίσθηση πως βλέπω το σώμα ενός εγκλήματος, καθαρισμένου και τακτοποιημένου στο πάγκο της νεκροψίας. Ο ρόλος του θεατή δεν με απαλλάσσει από την οδύνη και την ταραχή γι’ αυτό που βλέπω. Και παγιδευμένος ανάμεσα στο αναπότρεπτο αυτού που έχει συντελεστεί και στην αδράνεια της ανημπόριας, η αίσθηση γίνεται πνιγηρή και ανυπόφορη.
Και αναρωτιέμαι, κλείνοντας: τι νόημα έχει στην εποχή μας να ξεχωρίζουμε εμμονικά την τέχνη από την καταγραφή και το ντοκουμέντο, όταν η Φωτογραφία έχει αφαιρέσει από την τέχνη τον ψευδαισθητικό της χαρακτήρα και από το ντοκουμέντο την τεκμηριωτική του λειτουργία; Δεν είναι μήπως γεγονός πως αντιλαμβανόμαστε τη φωτογραφική εικόνα των πραγμάτων σαν οθόνη μιας επιλεγμένης (ανα)παράστασης, ενώ προσλαμβάνουμε ως αλήθεια, εντέλει, την άϋλη και απολύτως προσωπική αίσθηση μιας σημασίας των πραγμάτων;
_____________________
Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτή την παρουσίαση είναι ενδεικτικές της
σειράς Anthropocene. Για πληρέστερη εικόνα ακολουθείστε τα λινκ όπου τα
παραθέτω.
Επίσης, όλες οι φωτογραφίες εδώ δημοσιεύονται με την άδεια του φωτογράφου
και δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και η χρήση τους χωρίς τη δική του άδεια
επίσης.